Th.S Nguyễn Doãn Tú – Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số. Ảnh : C. Cường
Chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển là yêu cầu tất yếu
Chính sách dân số với tiềm năng giảm mức sinh của nước ta thường được gọi là chủ trương dân số – kế hoạch hóa mái ấm gia đình ( DS-KHHGĐ ) khởi đầu từ Quyết định 216 / CP ngày 26/12/1961 của Hội đồng nhà nước “ về việc sinh đẻ có hướng dẫn ”. Từ đó đến nay, chủ trương, đường lối của Đảng, pháp lý của Nhà nước về dân số luôn luôn nhấn mạnh vấn đề tiềm năng giảm sinh, khống chế sự ngày càng tăng dân số quá nhanh .
Đặc biệt, tháng 1/1993, Hội nghị lần thứ 4 Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa VII) đã ban hành Nghị quyết riêng về chính sách DS-KHHGĐ với mục tiêu duy nhất là: “Mỗi gia đình chỉ có một hoặc hai con, để tới năm 2015 bình quân trong toàn xã hội mỗi gia đình (một cặp vợ chồng) có 2 con, tiến tới ổn định quy mô dân số từ giữa thế kỷ XXI”. Triển khai Nghị quyết này với bộ máy tổ chức được tăng cường, nguồn lực được bổ sung, nhất là việc cụ thể hóa Nghị quyết thông qua Chiến lược, Chương trình, Dự án, công tác dân số của nước ta đã thu được kết quả vượt cả mục tiêu đề ra (trước đó, cả 3 kỳ Đại hội IV, V, VI mục tiêu dân số đều không đạt được). Nếu những năm 1965-1969, tính đến hết độ tuổi sinh đẻ, trung bình mỗi phụ nữ có khoảng gần 7 con thì từ năm 2005 đến nay, chỉ tiêu này chỉ “dao động” xoay quanh 2,0 con/phụ nữ. Mô hình “gia đình 2 con” đang trở nên phổ biến. Mục tiêu mà chính sách DS-KHHGĐ theo đuổi suốt nửa thế kỷ qua đã đạt được. Ghi nhận thành công của Chương trình DS-KHHGĐ của nước ta, năm 1999 Liên Hợp Quốc đã tặng Giải thưởng Dân số cho Việt Nam.
Thành công của chủ trương DS-KHHGĐ đã hạn chế được bùng nổ dân số ; hình thành cơ cấu tổ chức dân số “ vàng ” ; chất lượng dân số được nâng lên … và qua đó tác động ảnh hưởng tích cực đến sự tăng trưởng kinh tế tài chính, xã hội và bảo vệ tài nguyên, thiên nhiên và môi trường của nước ta. Tuy nhiên, thành tựu lớn cũng sinh ra những thử thách mới : Mức sinh rất độc lạ giữa những vùng, những tỉnh, thành phố ; mất cân đối giới tính ở trẻ nhỏ đã ở mức nghiêm trọng ; di dân diễn ra can đảm và mạnh mẽ và Nước Ta đã bước vào tiến trình già hóa dân số .
Việc đạt được tiềm năng “ trung bình trong toàn xã hội, mỗi cặp vợ chồng có 2 con ”, việc Open những xu thế dân số mới như trên, đặt ra câu hỏi : Chính sách Dân số của nước ta hơn nửa thế kỷ qua đặt KHHGĐ là trọng tâm, liệu có còn thích hợp ? Và nếu cần biến hóa thì phải biến hóa như thế nào ? Giải đáp những câu hỏi này, trên cơ sở nhận thức khá đầy đủ và thâm thúy những khuynh hướng mới của dân số cũng như tác động ảnh hưởng to lớn của những khuynh hướng này đến sự tăng trưởng bền vững và kiên cố của quốc gia, Hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương khóa XII đã phát hành Nghị quyết số 21 – NQ / TW về công tác dân số trong tình hình mới. Nghị quyết nêu 5 quan điểm làm nền tảng cho công tác dân số hiện nay, đặc biệt quan trọng là chỉ rõ phương hướng : “ Tiếp tục chuyển trọng tâm chủ trương dân số từ kế hoạch hoá mái ấm gia đình sang dân số và tăng trưởng. Công tác dân số phải chú trọng tổng lực những mặt quy mô, cơ cấu tổ chức, phân bổ, đặc biệt quan trọng là chất lượng dân số và đặt trong mối quan hệ hữu cơ với những yếu tố kinh tế tài chính, xã hội, quốc phòng, bảo mật an ninh và bảo vệ tăng trưởng nhanh, vững chắc ” .
Nghị quyết đã cụ thể hóa việc chuyển “ trọng tâm ” này trải qua việc đề ra 6 nhóm tiềm năng, gồm có 23 chỉ tiêu nhằm mục đích tận dụng thời cơ và vượt qua thử thách do tình hình dân số mang lại. Đây là chủ trương lớn của Đảng so với công tác dân số của nước nhà .
Mục tiêu toàn diện, thách thức lớn lao
Chăm sóc thế hệ mần nin thiếu nhi là một trong những giải pháp nâng cao chất lượng dân số. Ảnh : Chí Cường
Như đã nói ở trên, Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban chấp hành Trung ương Đảng ( khóa VII ) năm 1993 về chủ trương DS-KHHGĐ chỉ đặt ra tiềm năng duy nhất là : “ Mỗi mái ấm gia đình chỉ có một hoặc 2 con ”. Trong khi đó, Nghị quyết số 21 – NQ / TW đề ra mạng lưới hệ thống 6 tiềm năng tổng lực bao trùm những mặt quy mô, cơ cấu tổ chức, phân bổ, đặc biệt quan trọng là chất lượng dân số với 23 chỉ tiêu đơn cử. Có thể thấy rằng mạng lưới hệ thống tiềm năng và chỉ tiêu của Nghị quyết 21 – NQ / TW rất rộng và rất cao. Phát biểu tại Hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương Đảng ( khóa XII ), khi đề cập công tác dân số, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh vấn đề : “ Đây là yếu tố rất lớn và khó ” .
Dưới đây xin trình diễn những thời cơ và thử thách trong việc triển khai 6 nhóm tiềm năng do Nghị quyết số 21 – NQ / TW đề ra
Duy trì mức sinh sửa chữa thay thế : Thành tựu đạt được và duy trì mức sinh sửa chữa thay thế tính trên khoanh vùng phạm vi cả nước trong nhiều năm nay là rất to lớn. Tuy nhiên, thử thách hiện nay là chênh lệch mức sinh giữa những khu vực, những vùng khá lớn. Trong khi mức sinh ở khu vực thành thị, vùng Đông Nam bộ và Đồng bằng sông Cửu Long giảm sâu dưới mức “ 2 con ” thì mức sinh ở khu vực Tây Nguyên, miền núi và Trung du phía Bắc, Bắc Trung bộ vẫn chưa đạt tiềm năng đề ra, có tỉnh trung bình mỗi cặp vợ chồng vẫn sinh trên 3 con ! Rút ngắn độc lạ về mức sinh tạo điều kiện kèm theo rút ngắn khoảng cách tăng trưởng và chất lượng đời sống của nhân dân giữa những khu vực này. Vì vậy, Đảng ta chủ trương hoạt động “ Tập trung hoạt động sinh ít con hơn ở vùng, đối tượng người tiêu dùng có mức sinh cao ; duy trì hiệu quả ở những nơi đã đạt mức sinh sửa chữa thay thế ; sinh đủ 2 con ở những nơi có mức sinh thấp ” .
Kinh nghiệm những nước tăng trưởng cho thấy, mức sinh quá thấp ( dưới 2 con ) lê dài là thử thách lớn so với tăng trưởng vững chắc và nâng cao mức sinh còn khó khăn vất vả, tốn kém hơn cả giảm sinh. Bên cạnh đó, những khu vực có mức sinh cao, như : Tây Bắc, Tây Nguyên, Bắc Trung Bộ lại là những khu vực có trình độ tăng trưởng chưa cao, những địa phận khó khăn vất vả nhất trong cuộc hoạt động giảm sinh từ trước đến nay .
Vì vậy, kiến thiết xây dựng những giải pháp tương thích với từng vùng, từng tỉnh sao cho vừa bảo vệ duy trì vững chãi mức sinh sửa chữa thay thế, vừa tiến tới đồng đều về mức sinh trên khoanh vùng phạm vi cả nước vừa là nhu yếu, vừa là thử thách lớn của công tác dân số hiện nay .
Đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân đối tự nhiên : Ở nước ta, mất cân đối giới tính khi sinh được ghi nhận vào năm 2006, khi trong số trẻ nhỏ sinh ra trong năm, cứ 100 cháu gái thì tương ứng có tới 110 cháu trai. Sự mất cân đối này đang tăng lên và đã ở mức nghiêm trọng. Năm năm nay, tỉ số này lên tới 112,8 / 100. Nếu xu thế này liên tục diễn ra, đến giữa thế kỷ, dân số Nước Ta trong độ tuổi trưởng thành, phái mạnh sẽ nhiều hơn nữ khoảng chừng từ 2,3 triệu đến 4,3 triệu người. Hậu quả là sự khủng hoảng cục bộ về hôn nhân gia đình, phá vỡ cấu trúc mái ấm gia đình, ngày càng tăng tội phạm mua và bán phụ nữ, tệ nạn mại dâm, gây không ổn định xã hội và khó khăn vất vả trên thị trường lao động … Tuy nhiên, thực trạng mất cân đối giới tính khi sinh chỉ tập trung chuyên sâu ở một số ít khu vực mà nổi bật là vùng Đồng bằng sông Hồng và đã sớm được Đảng và Nhà nước chăm sóc, chú ý quan tâm đề cập trong chủ trương, pháp lý để kiểm soát và điều chỉnh .
Nguyên nhân của mất cân đối giới tính khi sinh ở nước ta là sự tích hợp giữa yếu tố văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử sâu xa phải có con trai nối dõi tông đường với sự lạm dụng thành tựu công nghệ tiên tiến y sinh học và chuẩn mực sinh ít con đã phổ cập. Xóa bỏ tâm ý, tập quán “ thâm căn cố đế ” – ưa thích con trai, trấn áp việc lạm dụng kỹ thuật và công nghệ tiên tiến tương hỗ lựa chọn giới tính thai nhi là rất khó khăn vất vả, chắc như đinh không phải là chuyện “ một sớm, một chiều ”, yên cầu đồng điệu nhiều giải pháp, trước mắt và vĩnh viễn ; sự nỗ lực kiên trì, liên tục và can đảm và mạnh mẽ của toàn xã hội .
Tận dụng hiệu suất cao cơ cấu tổ chức dân số “ vàng ” : Cơ cấu dân số “ vàng ” là thực trạng số người trong độ tuổi từ 15 đến 64 ( độ tuổi có năng lực lao động ) nhiều gấp 2 lần tổng số người dưới 15 tuổi ( nhờ vào trẻ ) và số người từ 65 tuổi trở lên ( phụ thuộc vào già ). Nói khác đi, một dân số có cơ cấu tổ chức “ vàng ”, khi tỉ lệ những người trong độ tuổi ( 15-64 ) chiếm 66 % trở lên .
Nếu năm 1979, tỉ lệ những người trong độ tuổi ( 15-64 ) ở nước ta chỉ có 53 % thì đến năm 2007 đã đạt 66 % ( mở màn bước vào thời kỳ cơ cấu tổ chức dân số “ vàng ” ) và hiện nay, tỷ suất này rất cao, tới xê dịch 70 % ! Hơn nữa, khoảng chừng nửa dân số trong độ tuổi lao động là những người trẻ, dưới 34 tuổi, thuận tiện cho việc tiếp thu khoa học, kỹ thuật và linh động trong quy đổi nghề. Đây là dư lợi rất lớn của cơ cấu tổ chức dân số “ vàng ” về số lượng lao động, mang lại thời cơ cho tăng trưởng kinh tế tài chính và nhiều vận hội khác cho nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Nhật Bản, Nước Hàn, Sinhgapore … có nền kinh tế tài chính “ thần kỳ ” trong tiến trình cơ cấu tổ chức dân số “ vàng ” .
Tuy nhiên, cần nhấn mạnh vấn đề rằng, cơ cấu tổ chức dân số “ vàng ” mới chỉ là tỷ suất và số lượng “ dân số trong độ tuổi hoạt động giải trí kinh tế tài chính ” lớn, mới mang lại “ năng lực ”, “ thời cơ ” chứ chưa phải là đã trực tiếp có ngay hiệu quả cho tăng trưởng và tăng trưởng kinh tế tài chính. Để tận dụng thời cơ cơ cấu tổ chức dân số “ vàng ” còn phải bảo vệ : Thứ nhất, là những người trong “ độ tuổi hoạt động giải trí kinh tế tài chính ” có năng lực thao tác. Rõ ràng, nếu trong độ tuổi này nhưng ốm đau, bệnh tật, không có năng lực lao động thì cũng không ảnh hưởng tác động tích cực cho tăng trưởng, thậm chí còn ngược lại ; Thứ hai, những người “ có năng lực thao tác ” phải có việc làm. Hiển nhiên, những người “ có năng lực thao tác ” tuy nhiên thất nghiệp hoặc có việc làm không rất đầy đủ sẽ ảnh hưởng tác động xấu đi đến tăng trưởng ; Thứ ba, “ những người có việc làm ” phải thao tác với hiệu suất, thu nhập cao. Nếu có việc làm nhưng hiệu suất, thu nhập thấp, quốc gia cũng không tránh được “ bẫy thu nhập trung bình ”, mức sống nhân dân cũng khó cải tổ .
Mỏ vàng không khai thác thì còn, cơ cấu tổ chức dân số “ vàng ” không khai thác thì sẽ mất ( vào khoảng chừng năm 2040 ). Vì vậy, cần khẩn trương tận dụng thời cơ quý và hiếm này để tăng trưởng nhanh và bền vững và kiên cố quốc gia .
Thích ứng với già hóa dân số : Năm 2011, dân số 60 tuổi trở lên của nước ta là 10 %, nghĩa là Nước Ta đã chính thức bước vào quy trình già hoá. Theo dự báo, Nước Ta sẽ có “ dân số già ” vào năm 2035, khi tỉ lệ này tăng lên tới 20 % với khoảng chừng 21 triệu người cao tuổi. Già hóa dân số là bộc lộ của thành tựu tăng trưởng kinh tế tài chính, xã hội hiệu quả là tăng nhanh tuổi thọ trung bình và thành tựu giảm sinh – hiệu suất cao của chương trình kế hoạch hóa mái ấm gia đình. Tuy nhiên, là một nước đang tăng trưởng, thế hệ người cao tuổi hiện nay trải qua nhiều năm cuộc chiến tranh và nghèo khó nên già hóa dân số cũng đặt ra nhiều yếu tố như : An sinh xã hội, thu nhập, chăm nom sức khỏe thể chất, việc làm cho người cao tuổi, thiết kế xây dựng môi trường tự nhiên xã hội thân thiện với người cao tuổi ; … Vì vậy, “ thích ứng với già hóa dân số ” là một thử thách lớn hiện nay, nhất là trong điều kiện kèm theo Nước Ta già hóa nhanh. Thời gian để người cao tuổi tăng từ 10 % lên 20 %, ở Pháp mất 115 năm, Thụy Điển 85 năm, Mỹ 69 năm còn Nước Ta chỉ hơn 20 năm !
Phân bổ dân số hài hòa và hợp lý và quản trị dân cư : Năm 2017, tỷ lệ dân đô thị của quốc tế là 54,3 %, trong khi đó, Nước Ta mới chỉ đạt 35 % ! Tuy nhiên, công nghiệp hóa và kinh tế thị trường đang thôi thúc di cư diễn ra ngày càng can đảm và mạnh mẽ. Từ 2004 đến 2009, gần 7 triệu người di cư, tăng 50 % so với quá trình 1994 – 1999 góp thêm phần làm tăng tỷ lệ dân đô thị trong khoảng chừng 15 năm trở lại đây và tăng nhanh xu thế tập trung chuyên sâu dân số vào 1 số ít thành phố, vùng chủ quyền lãnh thổ. Chẳng hạn, Đông Nam Bộ, năm 1979 chỉ có 7 triệu người, chiếm 7,5 % dân số cả nước thì nay, những số lượng tương ứng là gần 17 triệu dân và 17,9 % !
Di dân góp phần thay đổi cơ cấu lao động theo hướng hiện đại, nâng cao năng suất lao động – yêu cầu cao nhất của Việt Nam trong quá trình phát triển. Tuy nhiên, di dân cũng đẩy nhanh quá trình tập trung dân số với mật độ rất cao. Nhiều quận ở Thủ đô Hà Nội và TPHCM, mật độ dân số lên tới trên 40 ngàn người/km2. Điều này dẫn tới ách tắc giao thông, quá tải trường học, bệnh viện, ô nhiễm môi trường…. Ngoài ra, mật độ dân số quá cao còn làm việc giải phóng mặt bằng phục vụ xây dựng hạ tầng kỹ thuật gặp nhiều khó khăn, chậm chạp và đắt đỏ. Ngược lại, những địa phương xuất cư mạnh cũng có những thách thức về chăm sóc người già, trẻ em và cả những thách thức về sử dụng không hiệu quả cơ sở vật chất kỹ thuật, xã hội đã có.
Rõ ràng, tạo điều kiện kèm theo thông thoáng cho dòng di cư diễn ra trôi chảy, đồng thời xu thế, điều hòa để phân bổ dân số hài hòa và hợp lý trên phương diện kinh tế tài chính, xã hội, bảo mật an ninh, quốc phòng vừa là nhu yếu, vừa là thử thách hiện nay. Bên cạnh đó, những đổi khác dân số diễn ra can đảm và mạnh mẽ, nhanh gọn nên cần kiến thiết xây dựng cần mạng lưới hệ thống thông tin quản trị dân cư tương thích, linh động, update và đúng chuẩn .
Nâng cao chất lượng dân số : Chất lượng dân số là sự phản ánh những đặc trưng về sức khỏe thể chất, trí tuệ và niềm tin của hàng loạt dân số. Quá trình tăng trưởng của lịch sử vẻ vang tân tiến, đặc biệt quan trọng là trong thời đại 4.0 cho thấy chất lượng dân số là yếu tố quan trọng bậc nhất quyết định hành động sự tăng trưởng của mỗi vương quốc .
Nhờ những thành tựu tăng trưởng kinh tế tài chính, xã hội, chất lượng dân số của nước ta không ngừng được nâng lên. Chỉ số tăng trưởng con người ( Human Development Index – HDI ) – một trong những chỉ báo về chất lượng dân số của nước ta đã tăng từ 0,486 năm 1992 lên 0,683 vào năm năm nay. Tuy nhiên, so với quốc tế, thứ hạng vẫn còn thấp. Nếu năm 1992, HDI của Nước Ta xếp thứ 120 trong 174 nước so sánh thì năm năm ngoái vẫn xếp thứ 115 trong số 188 nước so sánh ! Chưa khi nào Nước Ta lọt vào tốp 100 nước tăng trưởng nhất, chưa rút ngắn được khoảng cách so với những nước trên quốc tế. Trong đó, hiệu suất lao động vẫn là thành tố yếu nhất khi nói đến chất lượng dân số. Điều này cho thấy những thử thách lớn lao trong việc đạt được tiềm năng “ nâng cao chất lượng dân số ” .
Nhiều năm nay, Tổng cục DS-KHHGĐ thực thi những dự án Bất Động Sản nâng cao chất lượng dân số ngay trong quá trình đầu đời, như : Tư vấn, khám sức khỏe thể chất tiền hôn nhân gia đình ; tầm soát bệnh, tật trước sinh và sơ sinh đã thu được những tác dụng tốt nhưng vẫn chỉ mới trong khuôn khổ những dự án Bất Động Sản .
Một số nhiệm vụ cấp bách trước mắt
Công tác dân số cần được sợ chăm sóc thiết thực của toàn xã hội. Ảnh : Chí cường
Để thực thi thành công Nghị quyết 21 – NQ / TW về công tác dân số trong tình hình mới, để đạt được những tiềm năng đề ra, cần tiến hành đồng điệu mạng lưới hệ thống 7 giải pháp mà Nghị quyết đã xác lập, gồm có những giải pháp về chỉ huy, chỉ huy ; truyền thông online biến hóa hành vi ; thiết kế xây dựng pháp lý và chủ trương ; củng cố và tăng trưởng mạng lưới phân phối dịch vụ ; góp vốn đầu tư và quản lý tài chính ; củng cố, hoàn thành xong tổ chức triển khai cỗ máy và hợp tác quốc tế. Trước mắt phải tập trung chuyên sâu xử lý một số ít yếu tố sau :
Quán triệt những nội dung Nghị quyết 21-NQ/TW: Sau khi Nghị quyết được ban hành, việc tổ chức học tập, nghiên cứu, quán triệt Nghị quyết đã được triển khai. Tuy nhiên, hơn 50 năm thực hiện công tác dân số với trọng tâm là kế hoạch hóa gia đình, nhiều người đã định hình nhận thức rằng, công tác dân số chỉ là giảm sinh nên đã có những biểu hiện coi nhẹ, buông lỏng công tác lãnh đạo, chỉ đạo sau khi đã đạt được mục tiêu “mỗi cặp vợ chồng chỉ có 1 hoặc 2 con”. Vì vậy, cần tiếp tục nghiên cứu, tuyên truyền, quán triệt sâu sắc hơn nữa nội dung Nghị quyết. Cần nhận thức rõ “tình hình mới” của công tác dân số không chỉ ở Trung ương mà còn ở từng địa phương; không chỉ là những xu hướng mới của dân số mà còn là điều kiện mới về kinh tế, xã hội, pháp luật, kỹ thuật… Đặc biệt, cần nắm chắc hệ thống 6 mục tiêu tổng quát và 23 chỉ tiêu cụ thể của chính sách dân số mới. Những mục tiêu này bao trùm cả quy mô, cơ cấu, phân bố, chất lượng dân số nên rộng lớn hơn rất nhiều so với mục tiêu của Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban chấp hành Trung ương, khóa VII năm 1993 (chỉ có 01 mục tiêu). Những mục tiêu này cũng chính là cụ thể hóa bước chuyển trọng tâm chính sách dân số “từ kế hoạch hoá gia đình sang dân số và phát triển”. Tuy nhiên, tình hình dân số, đặc điểm kinh tế xã hội ở các vùng, các tỉnh có nhiều điểm khác nhau. Vì vậy, mỗi địa phương cần sắp xếp thứ tự ưu tiên trong việc thực hiện mục tiêu và vận dụng sáng tạo 7 giải pháp mà Nghị quyết 21-NQ/TW đề ra để đạt được các mục tiêu này.
Quán triệt Nghị quyết trong mối liên hệ thâm thúy với địa phương nhằm mục đích thống nhất nhận thức, tạo sự đồng thuận trong toàn xã hội về ý nghĩa và ý chí chuyển hướng kế hoạch trong công tác này .
Khẩn trương xây dựng và ban hành chiến lược, pháp luật và chính sách dân số cho giai đoạn mới: Ngày 31/12/2017, Chính phủ đã có Nghị quyết số 137/NQ-CP về ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW về công tác dân số trong tình hình mới (dưới đây gọi tắt là Nghị quyết 137/NQ-CP). Nghị quyết 137/NQ-CP xác định 42 đề án cần được xây dựng, ban hành cho đến năm 2020; trong đó, 7 đề án cần được xây dựng hoàn thành trong năm 2018. Đây là chương trình cụ thể hóa Nghị quyết 21-NQ/TW và đưa Nghị quyết này vào cuộc sống. Tuy nhiên, cho đến nay, chưa có đề án nào có khả năng hoàn thành đúng thời hạn.
Các đề án cần được thiết kế xây dựng và phát hành đã được nhà nước xem xét kỹ, sắp xếp theo lộ trình ngặt nghèo. Đặc biệt những đề án phải triển khai xong trong năm 2018 đều rất là quan trọng, có đặc thù khuynh hướng, hình thành khung chủ trương đa phần cho công tác dân số trong quá trình tới. Việc chậm trễ trong kiến thiết xây dựng và phát hành những đề án ảnh hưởng tác động không nhỏ đến quy trình tiến độ thực thi Nghị quyết 21 – NQ / TW, lê dài thực trạng lúng túng, mất phương hướng trong công tác dân số ở 1 số ít địa phương. Do đó, cần khẩn trương kêu gọi lực lượng, những chuyên viên, những nhà quản trị có kinh nghiệm tay nghề nỗ lực kiến thiết xây dựng và hoàn thành xong đúng hạn những đề án này .
Tăng cường đầu tư nguồn lực và xây dựng cơ chế quản lý có hiệu quả việc sử dụng kinh phí đầu tư cho công tác dân số: Kinh nghiệm triển khai công tác dân số ở các nước nói chung và ở nước ta nói riêng cho thấy, lĩnh vực dân số ít hấp dẫn đối với đầu tư tư nhân. Do vậy, kinh phí đầu tư cho công tác dân số chủ yếu do ngân sách nhà nước đảm bảo và người sử dụng phương tiện, dịch vụ chi trả.
Một trong những bài học kinh nghiệm thành công xuất sắc của công tác DS-KHHGĐ ở nước ta thời hạn qua là tăng góp vốn đầu tư kinh phí đầu tư đồng thời triển khai quản trị theo chương trình tiềm năng, bảo vệ sử dụng hiệu suất cao nguồn kinh phí đầu tư góp vốn đầu tư. Trong tiến trình đầu thực thi Nghị quyết Trung ương 4 ( khóa VII ) về chủ trương dân số và kế hoạch hóa mái ấm gia đình, trong toàn cảnh ngân sách Nhà nước còn eo hẹp, nhà nước đã góp vốn đầu tư cho công tác này trung bình 0,6 USD / người / năm. Thực hiện Nghị quyết 21 – NQ / TW, với tiềm năng, nội dung công tác dân số đã được lan rộng ra rất nhiều, quy mô dân số đã đạt đến gần 100 triệu người nhưng kinh phí đầu tư góp vốn đầu tư từ ngân sách Trung ương lại thu hẹp đáng kể, chỉ còn 40 % so với mức góp vốn đầu tư trung bình hàng năm trong quy trình tiến độ quy trình tiến độ 2011 – năm ngoái ! Đầu tư cho công tác dân số là góp vốn đầu tư mang lại hiệu suất cao kinh tế tài chính trực tiếp rất cao. Chỉ tính riêng việc tránh được 11,5 triệu ca sinh so với dự kiến kế hoạch vào năm năm ngoái đã góp vào thu nhập trung bình của mỗi người dân Nước Ta tăng thêm 10,9 %. Do vậy, cần sớm đẩy nhanh điều tra và nghiên cứu, đo lường và thống kê không thiếu nhu yếu góp vốn đầu tư cho công tác dân số với nội dung đã được xác lập rõ trong Nghị quyết 21 – NQ / TW, phân loại theo những nguồn để trình cấp có thẩm quyền quyết định hành động mức góp vốn đầu tư đơn cử cho công tác này những năm tới .
Củng cố tổ chức bộ máy làm công tác dân số đủ năng lực quản lý, điều hành: Lịch sử công tác DS-KHHGĐ ở nước ta gần 60 năm qua với nhiều lần thay đổi mô hình tổ chức bộ máy quản lý cho thấy, tổ chức bộ máy là một trong những yếu tố quan trọng nhất quyết định kết quả của công tác này.
Công tác dân số trong tình hình mới được khởi đầu với việc biến hóa lớn về tổ chức triển khai cỗ máy. Đó là việc sáp nhập Trung tâm DS-KHHGĐ Q. / huyện vào Trung tâm y tế đa công dụng. Điều này gây nên tư tưởng xê dịch, không yên tâm công tác, thao tác trễ nải của nhiều cán bộ DS-KHHGĐ Q. / huyện là điều dễ hiểu. Vì vậy, cần làm tốt công tác tư tưởng cho cán bộ dân số những cấp, cần không cho những Nghị quyết 18 – NQ / TW và Nghị quyết 19 – NQ / TW của Hội nghi lần thứ 6 của Ban chấp hành Trung ương ( khóa XII ). Ở những địa phương đã triển khai sáp nhập, cần sớm không thay đổi tổ chức triển khai ; chú trọng khai thác những điểm mạnh, những điểm tích cực và những điểm hài hòa và hợp lý của quy mô này để việc làm bớt trung gian, trôi chảy hơn, hiệu suất cao hơn. Những địa phương chưa hợp nhất cần xem xét kỹ để lựa chọn thời gian hợp nhất theo nghĩa bảo vệ hiệu suất cao tối đa cho việc triển khai chủ trương dân số mới .
Chuyển trọng tâm chủ trương dân số “ từ kế hoạch hoá mái ấm gia đình sang dân số và tăng trưởng ” yên cầu công tác dân số phải update, phải tính đến những yếu tố “ tăng trưởng ”. Ngược lại, những kế hoạch tăng trưởng cũng cần tính đến sự biến hóa nhanh về quy mô, cơ cấu tổ chức, phân bổ và chất lượng dân số. Điều này gợi ý những Ban chỉ huy DS-KHHGĐ những cấp hiện nay hoàn toàn có thể quy đổi thành Ban chỉ huy dân số và tăng trưởng tương thích với niềm tin chuyển trọng tâm chủ trương dân số mà Nghị quyết 21 – NQ / TW đề ra .
Nghị quyết số 137/NQ-CP cũng nêu rõ phải xây dựng đề án tổ chức bộ máy làm công tác DS- KHHGĐ trình Chính phủ ban hành. Xúc tiến nghiên cứu, đánh giá tổng kết kinh nghiệm, xây dựng mô hình, tổ chức bộ máy hoàn chỉnh; trên cơ sở đó sắp xếp, củng cố tổ chức bộ máy làm công tác dân số cho phù hợp với yêu cầu triển khai công tác trong tình hình mới là một trong những việc cấp bách hiện nay.
Xem thêm: Thánh Kinh số học là gì?
Nghị quyết số 21 – NQ / TW của Hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương Đảng ( khóa XII ) về công tác dân số trong tình hình mới là một chủ trương lớn của Đảng ta. Quán triệt vừa đủ Nghị quyết này cần có sự thay đổi tư duy, triển khai không thiếu Nghị quyết này cần vượt qua nhiều khó khăn vất vả và thử thách nhưng với kinh nghiệm tay nghề hơn nửa thế kỷ làm công tác DS-KHHGĐ, đặc biệt quan trọng là kinh nghiệm tay nghề 25 năm triển khai thành công xuất sắc Hội nghị lần thứ 4 Ban chấp hành Trung ương Đảng ( khóa VII ) tất cả chúng ta tin yêu rằng, Nghị quyết số 21 – NQ / TW sẽ được triển khai thắng lợi, những tiềm năng mà Nghị quyết đề ra sẽ đạt được, góp thêm phần đẩy nhanh quy trình tăng trưởng vững chắc của quốc gia .
Quan điểm số 2 của Nghị quyết số 21 – NQ / TW xác lập phương hướng của công tác dân số trong tình hình mới là : “ Tiếp tục chuyển trọng tâm chủ trương dân số từ kế hoạch hoá mái ấm gia đình sang dân số và tăng trưởng. Công tác dân số phải chú trọng tổng lực những mặt quy mô, cơ cấu tổ chức, phân bổ, đặc biệt quan trọng là chất lượng dân số và đặt trong mối quan hệ hữu cơ với những yếu tố kinh tế tài chính, xã hội, quốc phòng, bảo mật an ninh và bảo vệ tăng trưởng nhanh, vững chắc ” .
Th.s Nguyễn Doãn Tú – Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số
Source: https://wincat88.com
Category: BLOG
